و: عرفان، اعتدال و میانه روی

اعتدال به معنای میانه روی‌ و حدّ وسط است و در مقابل افراط و تفریط قرار دارد. اسلام آیین اعتدال است و در همۀ امور انسان‌ها را به پرهیز از افراط و تفریط دعوت می‌کند. یکی از اصول و مبانی حاکم بر سیرۀ اهل بیت (ع) اصل اعتدال و میانه‌روی است.

آنچه از قران کریم آموختم اعتدال و میانه روی در صفات متعدد اخلاقی می باشد. قران کریم هرگاه می خواست مرا از افراط درباره موضوعی منع نماید، ابتدا آیه ای شامل شرح آن صفت می آمد و سپس آیه انبیاء 11، 12، 13 می آمد که به معنای عدم افراط در آن صفت بود.

یکی از نشانه های ختم موضوع یا کلام در توصیه های قران آیه اسراء 8 می باشد. معنای این آیه این می باشد که انجام بده اما در این موضوع از اعتدال خارج نشو و دچار افراط در آن نشو!!

پیامبر اکرم ص می فرمودند:

یا ایها الناس علیکم بالقصد، علیکم بالقصد، علیکم بالقصد (متقی هندی، علی، کنز العمال، ج۳، ص۲۸)

ای مردم! بر شما باد به میانه‌روی، بر شما باد به میانه‌روی، بر شما باد به میانه‌روی

امیرالامومنین  علیه‌السّلام:

لاتری الجاهل الا مفرطا او مفرطا (امام علی علیه‌السلام، نهج البلاغه، حکمت ۷۰)

جاهل را نمی‌بینی، مگر این که یا افراط می‌کند و یا تفریط