پژوهشی در اعمال مرسوم شب های قدر[1]

جوشن کبیر

حدیثی در باب توصیه به خواندن جوشن کبیر در شب های قدر وجود ندارد. تنها دو حدیث وجود دارد که  هر كس‌ آن‌ را اول‌ ماه‌ مبارك‌ رمضان‌ بخواند خدا به‌ او درك‌ فضیلت‌ شب‌ قدر را روزی‌ می‌دهد و نیز هر كس‌ آن‌ را سه‌ بار در این‌ ماه‌ بخواند، در طول‌ زندگی‌اش‌ در امان‌ خدا قرار می‌گیرد.

شان نزول این دعا، بنابر روایات، در یكی‌ از غزوات‌ كه‌ پیامبر زرهی‌ سنگین‌ پوشیده‌ بودند و آن‌ زره‌ جسم‌ ایشان‌ را اذیت‌ می‌كرد، جبرئیل‌ نازل‌ شد و ضمن‌ اعلام‌ سلام‌ خدا بر پیامبر، خواندن‌ این‌ دعا را به‌ جای‌ پوشیدن‌ آن‌ زره‌ به‌ پیامبر توصیه‌ كرد و گفت‌: كه‌ این‌ دعا امان‌ پیامبر و امت‌ اوست‌. طبق دیگر روایات، بواقع این دعا یک دعای حفاظ است و باعث محافظت انسان می گردد. در حالیکه شب قدر، شب ارائه درخواست ها به پروردگار، طلب مغفرت و استعفار می باشد. چرا باید یک دعای حفاظ از شیاطین و دشمنان در شب پربرکتی همچون شب قدر خوانده شود؟ آیا صرف طولانی بودن برای شب زنده داری کفایت می کند؟ برای بنده دلیل خوانده شدن این دعا در شب های قدر واقعا نامشخص می باشد.

دعای سرگرفتن قران

این دعا هم حدیثی درباب توصیه به خواندن آن در شب های قدر برای آن وجود ندارد. اما دعای مجربی بنظر می آید. تنها نکته قابل ذکر این است که بنظر می آید عبارت بک یا الله، در آن بی معنی و اشتباه باشد. طبق حدیثی که نگارنده بعنوان حدیث قابل اطمینان برای این دعا پیدا کرد عبارت درست یا سیدی یا سیدی یا سیدی، یا الله یا الله ... تا 10 بار می باشد. عبارت یا الله یا الله ...، در دعاهای دیگری هم به کرات استفاده شده است.  تنها حدیث معتبری که در این زمینه یافتم از امام کاظم به شرح زیر بود: .... يا سيدي يا سيدي يا سيدي، يا الله يا الله يا الله - عشر مرات - وبحق محمد - عشر مرات - وبحق كل إمام وتعدهم حتى تنتهى إلى إمام زمانك عشر مرات. فانك لا تقوم من موضعك حتى يقضى لك حاجتك، وتيسر لك أمرك.

در احادیث دیگر عمدتا اسم کل ائمه تا امام دوازدهم ذکر شده بود که بنظر من غیرممکن است این احادیث اصل باشد. بهرحال شب های قدر، واقعا شب های استجابت دعا می باشد. اما به کسانیکه عربی مسلط نیستم پیشنهاد می کنم بجای خواندن دعاهای طولانی عربی، به زبان فارسی دعا کنند. آیا تعریف دعا را می دانید؟ دعا درخواست های ما از پروردگار می باشد. وقتی به زبان عربی مسلط نیستید و دعاها را به عربی می خوانید بواقع چیزهایی از خدا می خواهید که خودتون هم ازش اطلاع ندارید. البته دعا دارای آدابی می باشد، بهتر است آداب دعا کردن را یاد بگیرید.

بعضی وقت ها نیم ساعت دعا فارسی کردن و با خدا راز و نیاز کردن بسیار بهتر و لذت بخش تر از دعاهایی است که به عربی در دو ساعت خوانده می شود. خواندن ترجمه خوب و مناسب دعاهایی همچون ابوحمزه ثمالی همچون ترجمه حسین انصاریان، لذت بخش تر از خواندن خود دعا به عربی می باشد. سخن این است که خواندن دعا به عربی سختی است به خود می دهیم اما در آن اتفاقا کاهش اثر و سودمندی ذکر است.


 

 



[1] تاریخ نگارش سال 2016